فشارسنج چیست؟
فشارسنج خون یا اسفیگمومانومتر دستگاهی است که در پزشکی برای اندازه‌گیری فشارخون افراد استفاده می‌شود، وجود این دستگاه برای افرادی که فشار خون بالا دارند، در خانه ضروری است.
این ابزار که توسط ساموئل زیگفرید کارل ریتر در سال ۱۸۸۱ اختراع شد از یک کاف پلاستیکی بادشدنی تشکیل شده است که به دور بازوی بالایی یا مچ دست پیچیده شده و به دستگاهی متصل است که فشار را ثبت می کند.
فشار خون شریانی شامل دو عدد است که معمولا به صورت y⁄x ثبت می شود. x فشار سیستولیک و y فشار دیاستولیک است. سیستولیک به انقباض بطن های قلب هنگامی که خون از قلب به گردش ریوی و سیستمیک وارد می شود اشاره دارد.
فشار دیاستول به دوره استراحت و زمانی که خون از قلب به گردش خون ریوی و سیستمیک وارد می شود، اطلاق می شود. هنگامی که کاف با هوا متورم می شود، یک استتوسکوپ در کنار پوست بازو قرار می گیرد. هنگامی که هوا آزاد می شود، اولین صدایی که شنیده می شود، فشار سیستولیک را نشان می دهد؛ با ادامه انتشار، یک صدای دریبل شنیده می شود. این فشار دیاستولی را نشان می دهد که به کشش شریان ها وابسته است.
انواع فشارسنج:
1. فشار سنج جیوه ای:
قدیمی ترین نوع دستگاه فشار خون، مدل جیوه ای است که توسط بسیاری از پزشکان مورد استفاده قرار میگیرد. فشارسنج جیوه ای شامل یک کاف و یک محفظه فلزی است که درجه بندی شده و در انتهای آن مخزن جیوه قرار دارد که حرکت جیوه در ستون فشارسنج، میزان فشارخون فرد را نمایش می‌دهد. برای اندازه گیری صحیح، این ابزار باید در یک سطح صاف و در حالت ایستاده نگهداری شود.
2. فشارسنج دیجیتالی:
این دستگاه از نظر فن آوری جدید ترین نوع دستگاه‌های فشارسنج است. این دستگاه شامل یک سنسور الکترونیکی برای اندازه گیری فشار خون است و خوانش ها بر روی نمایشگر دیجیتال نمایش داده می شوند. به منظور اندازه گیری فشار خون، این ابزار نوسانات شریان ها را اندازه گیری می کند.
یکی از بهترین فشار سنج ها برای اندازه‌گیری فشار خون در خانه، دستگاه‌های دیجیتالی می باشد چراکه کار با این دستگاه‌ها بسیار آسان است.
3. فشار سنج عقربه‌ای:
فشارسنج عقربه‌ای وسیله‌ای است فنردار که با استفاده از فشار هوا عقربه‌ای را روی صفحهٔ مدرّجی حرکت می‌دهد که هر درجهٔ آن نشانگر یک میلیمتر جیوه است. این نوع فشارسنج ارزان و حملش نسبت به نوع جیوه‌ای راحت‌تر است چرا که بدون مایع کار می‌کند. این دستگاه شامل یک کاف، صفحه مدرج، پمپ هوا، دیافراگم و گوشی می باشد.
کار کردن با فشارسنج عقربه ای نسبت به دیجیتالی سخت تر است اما مزیت این نوع فشارسنج این است که با درصد خطای بسیار کمی می توانند فشار فرد را اندازه گیری کند به شرط آن که عمل اندازه گیری فشار توسط فرد ماهری صورت گیرد.
فشارسنج‌های دیجیتال به دو دسته‌ی بازویی و مچی تقسیم‌بندی می‌شوند.
فشار سنچ مچی بهتر است یا بازویی؟
امروزه بسیاری از بیماران به دلیل قابل حمل بودن و کوچک بودن اندازه، دستگاه‌های فشار خون مچی را خریداری می کنند. اما باید به این نکته توجه کرد که فشارسنج های بازویی دقت بالاتری از فشارسنج‌های مچی دارند، با این وجود استفاده از فشارسنج های مچی آسان تر است زیرا برای اندازه‌گیری فشار خون نیازی نیست آستین لباس بالا زده شود و عمل انداز‌گیری فشار خون از طریق مچ دست انجام میگیرد.
برای اندازه گیری صحیح با استفاده از فشارسنج مچی، مچ و دست می‌بایست در یک سطح با قلب قرار بگیرد چرا که فشارسنج های مچی نسبت به موقعیت بدنی حساس هستند، به همین علت گفته می‌شود فشارسنج مچی دقت اندازه گیری کمتری دارد زیرا ممکن است به دلیل خطای شخص، مچ دست بالاتر یا پایین‌تر از سطح قلب گرفته شود و بر روی اندازه گیری تأثیر بگذارد. این دستگاه برای افراد مسن که ممکن است دقت کافی برای اندازه گیری نداشته باشند، توصیه نمی‌شود.
برای اندازه گیری صحیح با فشارسنج بازویی، کاف باید از جهت صحیح بالاتر از آرنج روی بازو قرار بگیرد به گونه ای که دست صاف و مچ دست بسته نباشد. همچنین کاف نباید خیلی سفت یا شل بسته شود.
